بسیاری از کودکان و نوجوانان از رفتن به دکتر ترس دارند و این یک امر طبیعی است و والدین باید برای غلبه بر ترس کودکان ابتدا باید نگرانی‌های خود را مدیریت کنند؛ در واقع جای هیچ نگرانی نیست و می‌توان ترس از دکتر و دارو را با روشهای آسانی همچون آموزش بیماری‌ها و داروها به کودکان کنترل کرد. به راحتی می‌توان علایم اضطراب کودک را شناسایی کنیم و به درمان آن بپردازیم؛ اما باید درنظر داشته باشید کودکان ممکن است فوبیای رفتن به دکتر داشته باشند که این امر ممکن است تا بزرگسالی ادامه پیدا کند . بهتر است در مورد دکتر رفتن یا استفاده از دارو با کودکتان صادق باشید و به او پیشنهادهای دروغین ندهید و در مورد آنچه نمی‌دانید صادق باشید. اگر با کودکتان رک نباشید و به آنها حس اطمینان و اعتماد ندهید و همه‌چیز طبق برنامه پیش نرود کودک شما احساس می‌کند به او خیانت کرده‌اید. بعضی از بیماری‌ها خارج از درک و فهم کودک است؛ به همین علت بهتر است به او اطلاعات جزئی در مورد داروها و نحوه‌ی درمانش بدهیم. در این مقاله در مورد روشهای موثر برای غلبه بر ترس از دکتر و دارو صحبت خواهیم کرد.
ترس از دکتر و دارو چیست؟
شاید فکر کنید که فرزند شما زیادی حساس است و الکی سخت می‌گیرد؛ ولی باید درنظر داشته باشید که ترس از دکتر و دارو یک مساله مهم و جدی است و جنبه‌ی پزشکی دارد. فوبیای دکتر و دارو حدود 12 درصد از بزرگسالان آمریکایی و 19 درصد از کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اسم این بیماری یاتروفوبیا است. که باعث ترس فرد از پزشک یا انجام آزمایشات پزشکی می‌شود. ممکن است حتی زمانی که فرد بزرگسال بسیار بیمار است از مراجعه به  دکتر اجتناب کند زیرا دچار اضطراب شدید یا حملات پانیک می‌شود. حتی فکر انجام آزمایشات پزشکی نیز باعث ترس فرد می‌شود. اما خبر خوب این است که درمانی برای این مساله ترس از دکتر و دارو وجود دارد و می‌تواند به شما کمک کند.
نکاتی برای غلبه بر ترس کودک از دکتر
برخی از کودکان و حتی نوجوانان ترس از دکتر و دارو دارند؛ ولی روشهایی وجود دارد که می‌توان برای غلبه بر این ترس فرزندتان از آنها استفاده کرد. به نکات زیر توجه کنید:
کودکتان را هنگام انتظار برای ورود به اتاق پزشک سرگرم کنید؛ مانند بازی کردن یا خواندن کتاب مورد علایقه او.
اگر کودکتان از رفتن به دکتر می‌ترسد با او صحبت کنید تا در مورد ترس و اضطراب خود از رفتن به دکتر بگوید و با صحبت کردن او را آرام کنید.
اگر کودکتان نمی‌تواند مشکلات خود را بگوید با سوال کردن از او، به او کمک کنید تا مشکلش را حل کنید.
وقتی کودکتان از رفتن به دکتر مضطرب است ممکن است عصبی‌تر هم باشد. مهم این است که با روش مناسب اضطراب کودکتان را مدیریت کنید.
زمانی که با دکتر در مورد مشکلات کودکتان صحبت کردید، به کودکانتان فرصت بدهید تا با دکتر صحبت کند و سوال های خود را از دکتر بپرسد حتی اگر زمان زیادی طول بکشد.
از دکتر بخواهید به آرامی صحبت کند و تمامی موارد را توضیح بدهد. از دکتر بخواهید به زبان ساده تر توضیح بدهد تا کودکتان بتواند در مکالمه شرکت کند.
اگر اضطراب دارید و یا سوالی دارید از کودکتان بخواهید با دکتر صحبت کند این کار باعث آرامی شما و کودکتان می‌شود.
اضطراب و استرس کودک با توجه به نوع بیماری و یا اختلالات عصبی تفاوت دارد؛ اگر اضطراب و استرس کودک بیشتر از دو هفته ادامه یابد باید در شیوه‌ی زندگی کودک تغییراتی را ایجاد کنید و از دکتر مشورت بگیرید.


 با بهانه‌ی رفتن به مهمانی یا خرید کردن کودکتان را به دکتر نبرید.

هنگام آمپول زدن او را با واقعیت‌ها آشنا کنید، به کودکتان آموزش بدهید هنگام واکسن زدن یا آمپول زدن نفس عمیقی بکشد و بدنش را شل کند تا سوزش و درد کمتری را احساس کند .بیشتر کودکان فوبیای سوزن دارند ، به‌همین علت بهتر است بعد از اتمام واکسن یا آمپول به کودکتان بگویید من به تو افتخار میکنم، می‌دانم ترسیدی اما واقعا شجاع بودی.
کودکتان را قبل از رفتن به معاینه آماده کنید و به او توضیح بدهید که بعد از اینکه وارد اتاق معاینه شدیم، پزشک با ابزاری به نام گوشی پزشکی به ضربان قلبت گوش می‌دهد. به کودکتان بگویید رفتن به دکتر باعث می‌شود سالم بمانید و همه این کار را می‌کنند.
بعضی از کودکان خاطره خوبی از بیماری، دکتر و دارو ندارند؛ زیرا قبلا ترس مریض‌های دیگران را در گذشته دیده و شاهد آه و ناله‌ی خانواده‌ی خود بوده است؛ به همین دلیل مضطرب می‌شوند و در ناخودآگاهشان ترس از دکتر و دارو بوجود می‌آید. پس به کودک خود اطلاعات کافی در مورد دکتر و دارو را بدهید تا با مواجه شدن با آنها بر ترس خود غلبه کنند.
کودکان به این علت از رفتن به دکتر مضطرب هستند که در حال تصور چیز بسیار بدتر از چیزی که واقعا قرار است اتفاق بیافتد هستند. کودکان به خاطر تصور خیالات بد از رفتن به دکتر خودداری می‌کنند.
کودک شما ممکن است از هفته‌ها یا حتی ماه‌ها قبل از معاینه نگران ویزیت پزشک باشد. کودک همیشه نگران است که او یا یکی دیگر از اعضای خانواده ممکن است بیمار باشند یا در حال مرگ باشد.


 
برخی از علائمی که باید مراقب فرزندمان باشیم:
با اینکه روشهای غلبه بر ترس کودک از دکتر و دارو را گفتیم ولی باید علائمی را جدی بگیریم. به‌عنوان مثال اگر کودک پس از اتمام ویزیت دکتر در مورد سلامتی خود وسواس دارد یا  اضطراب کودک در مورد مراجعه به دکتر بر روی تمرکز او اثر میگذارد، باید مساله را کمی جدی‌تر بگیرید و اگر کودکتان بیش از حد مضطرب است باید با یک متخصص در میان بگذارید. والدین کودک باید علائم استرس و اضطراب کودک را زود تشخیص بدهند تا زودتر راه حل مناسبی پیدا کنند.
علائم اضطراب کودک از ترس دکتر و دارو
اگر فرزند شما پس از مراجعه به دکتر دچار علائم زیر می‌شود، او ترس از دکتر و دارو دارد و باید به فکر راه حل باشید:
• حس و حال کودک در حال تغییر است.
• کودک بیش از حد خسته می‌شود.
• اعتماد به نفس کودک کم می‌شود.
• کودک احساس ناراحتی می‌کند.
• در خوابیدن کودک تغییراتی ایجاد می‌شود.


 • میل و اشتیاق کودک کم می‌شود.

• در ورزش و تحصیل ضعیف می‌شود.
• کودک بی‌قرار و بی‌تاب می‌شود.
• کودک زود عصبی می‌شود.
• کودک زود ناراحت می‌شود.
• تمرکز کودک کم می‌شود.

چرا کودک از دکتر می‌ترسد؟
کودکان ممکن است از پزشکان بترسند چون مطب پزشکان را با تزریق واکسن برای واکسیناسیون مرتبط می‌دانند. این ترس ممکن است به بزگسالی نیز انتقال داده شود، اگر:
• در کودکی چندین بار به پزشک مراجعه کرده و آزمایش‌هایی برای مدیریت یک و ضعیت سلامتی داشته است.
• مراقبت پزشکی کمتری دریافت کرده‌اند و یا تجربه‌ی بدی با پزشک خود داشته‌اند.
• گرفتار یک بیماری مزمن مانند دیابت یا یک بیماری تهدید کننده مانند سرطان است که نیاز به آزمایشات یا درمان‌های مکرر و گاهی دردناک دارد.
• اخبار بدی را از پزشک خود در مورد سلامتی خود یا سلامتی یکی از عزیزان دریافت کرده است.
• به‌عنوان یک پرستار به عزیز خود خدمت می‌کرد و بازدید مکرر از پزشک و آزمایشات همراهی می‌کند.


 • یکی از عزیزان خود را به‌دلیل یک بیماری یا تصادف از دست داده است در حالی که فرد تحت مراقبت از پزشک بود.
• سابقه خانوادگی فوبیا یا اختلال اضطرابی داشته است.
علائم فوبیا:
میزان آمار ترس از دکتر و دارو ٦٦% در کودکان ٢ تا ٣ ساله و ٨٩% در کودکان ٤ تا ٥ ساله است. این علائم شامل حالتهای زیر است:
• سرگیجه
• خشک شدن دهان
• احساس ترس یا وحشت شدید
• حالت تهوع
• تعریق شدید
• تنفس سریع، ضربان قلب یا تپش قلب
• لرزش شدید

جمع‌بندی :
کودکان و نوجوانان ممکن است از رفتن به پزشک بترسند پس بهتر است ابتدا از روشهای ساده‌ای برای کاهش ترس از دکتر و دارو استفاده کنید و اگر مساله طولانی‌تر شد می‌توانید از مشاوره کمک بگیرید. روشهایی آسان که می‌تواند به شما کمک کند مانند اینکه قبل از رفتن به پزشک آمادگی‌های لازم را به فرزندان خود بدهید، به آنها وعده‌های دروغین ندهید، هنگام رفتن به دکتر اضطراب خودتان را به عنوان والدین کنترل کنید، در مورد سوزن‌ها ترس و شوخی ایجاد نکنید، هنگام مراجعه به مطب حواس کودکتان را پرت کنید و هنگام خروج از مطب دکتر به کودکتان خوراکی بدهید.