تاثیراتی که طلاق و اعتیاد والدین بر روی کودکان می‌گذارد
طلاق و اعتیاد از جمله مواردی هستند که می‌توانند تاثیرات سوء و مخربی بر فرزندان یک خانواده بخصوص کودکان برجای بگذارند. برای بسیاری از افراد، طلاق آخرین گزینه‌ و پایان یک زندگی زناشویی محسوب می‌شود. شکی در این موضوع نیست که طلاق پروسه‌ای استرس زا و زمان‌بر است و از طرفی اثرات منفی متعددی به همراه دارد. اکثر اثرات منفی طلاق متوجه فرزندان است و کودکان در این میان آسیب بیشتری را متحمل می‌شوند. از آنجایی که کودکان اغلب نمیدانند به چه علت ساختار خانواده‌شان در حال فروپاشی است، بنابراین فشار بیشتری را متحمل می شوند. طلاق و اعتیاد والدین برای فرزندان چالش برانگیز است و آن‌ها سعی می‌کنند به طرق مختلف با این جریان کنار بیایند. در این میان ممکن است کودکان به علت تجربه آسیب زایی که داشتند تغییراتی در رفتار خود ایجاد کنند. در این مقاله به بررسی تاثیرات طلاق و اعتیاد والدین بر روی کودکان میپردازیم.
طلاق و اعتیاد والدین و چالش‌های آن‌ها برای کودک


اغلب کودکان شناخت و درک روشنی از مبحث طلاق و اعتیاد ندارند. زمانی که پدر و مادر به دلایل مختلف طلاق می‌گیرند، اغلب کودک علت فروپاشی خانواده را درک نمی‌کند، بنابراین این وضعیت برایش چالش برانگیز، سنگین و غیر قابل هضم خواهد بود. کودک برای هضم این تجربه آسیب زا و گذر از آن از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند و ممکن است در رفتار او تغییرات گوناگونی ایجاد شود.
در صورتی که در حال تجربه طلاق هستید، بسیار حائز اهمیت است که تاثیر آن بر فرزندتان را در نظر بگیرید. بخاطر بسپارید که در این دوران چالش برانگیز لازم است حمایت صد در صدی خود نسبت به فرزندتان را حفظ کرده و نشان دهید.
 
طلاق و اعتیاد چه تاثیری بر کودکان در سنین مختلف دارد؟
زمانی که والدین کودک به علت اعتیاد و طلاق جدایی از یکدیگر را انتخاب می‌کنند، امکان دارد احساس کنند همه دنیا یا فضای خانوادگی‌ که ساخته بودند دگرگون شده است. امکان دارد این وضعیت برای کودک گیج کننده‌تر و آسیب زا تر باشد. همچنین باید این احتمال را قوی دانست که سلامت روان کودک نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
کودکان در سنین مختلف برداشت متفاوتی در پروسه طلاق دارند و این وضعیت را به صورت خاصی هضم و تجزیه تحلیل می‌کنند. همچنین واکنش و رفتار کودکان در مواجهه با مسئله طلاق برحسب شرایطی که تجربه می‌کنند، متفاوت خواهد بود.
تاثیر طلاق و اعتیاد والدین بر کودکان 3 تا 8 سال
اغلب کودکان خردسال بین 3 تا 8 سال درک کامل و روشنی از طلاق ندارند. ممکن است آن‌ها به‌طور کامل درک نکنند که چرا بنیان خانواده آن‌ها در حال دگرگون شدن است. همچنین کودک در این سنین بسیار سردرگم است که چرا باید بین خانه پدر و مادر در رفت و آمد باشد.
اغلب کودکان خردسال بین 3 تا 8 سال که فرزند طلاق یا فرزند والدین درگیر به اعتیاد با زندگی جدا از هم هستند، همیشه هراس از دست دادن یک یا هر دو والدین را دارند. مسئله دیگری که در خصوص این گروه سنی وجود دارد، این است که آن‌ها میترسند پدر و مادر ضمن دست برداشتن از دوست داشتن یکدیگر عشق و دوست داشتن خود را از آن‌ها هم دریغ کنند.
مغز کودک در این سنین هنوز کاملاً رشد یافته نیست و در بیشتر مواقع درک بسیاری از مفاهیم برای او دشوار است. هضم و درک احساسات والدین برای کودکان در این رده سنی اغلب پیچیده است. بنابراین این احتمال قویست که آن‌ها دلال پیچیده جدایی والدین خود را درک نکنند.
تاثیر طلاق و اعتیاد والدین بر کودکان 8 تا 12 سال


کودکان بین سنین 8 تا 12 سال که فرزند طلاق هستند، اغلب نگرانند که علت فروپاشی خانواده و طلاق والدین آن‌ها هستند و به نوعی خود را مقصر میدانند. این گروه سنی امکان دارد همانند کودکان پایین 8 سال در درک دلایل پیچیده طلاق والدین خود دچار سردرگمی و مشکل شوند. این گروه از کودکان اغلب تصور می‌کنند  پدر و مادر به علت خطایی که آن‌ها مرتکب شدند، از هم طلاق گرفته‌اند.

تاثیر طلاق و اعتیاد بر نوجوانان
نوجوانان معمولاً در مواجهه با مسئله طلاق پدر و مادر احساساتشان را به گونه‌ای متفاوت از سایر کودکان بروز می‌دهند. برخلاف کودکان خردسال، نوجوانان آنچه که در قالب طلاق دادن رخ می‌دهد را درک می‌کنند. معمولاً نوجوانان برحسب ویژگی‌های خاص دوره نوجوانی و بلوغ احساسات خود را در مورد این موقعیت به روش‌های متفاوتی بروز می‌دهند.
برخی از نوجوانان از طریق تخلیه خشم تلاش می‌کنند، مخالفت و نارضایتی خود از این رخداد را نشان دهند. برخی از نوجوانان با سرکشی کردن ناراحتی خود از این وضعیت و جدایی والدین را ابراز می‌کنند. همچنین این احتمال قویست که برخی از نوجوانان به علت این جدایی یک یا هر دو والدین را مورد سرزنش قرار دهند.
مشکلات رفتاری که ممکن است ناشی از طلاق در کودکان ایجاد شود
تاثیرات طلاق و اعتیاد والدین بر کودکان زیاد و متفاوت است. اغلب کودک حین یا بعد از جدایی والدین درگیر مشکلات رفتاری مختلف می‌شود. خیلی از پدر و مادرها تلاش می‌کنند با مجوز دادن به فرزند برای انجام هرکاری به علت عدم حضور پدر یا مادر، این وضعیت ناخوشایند را برای کودک خود جبران کنند.
این رفتار در ظاهر رضایت‌بخش و مطلوب است اما در واقع بستری را برای بی‌نظمی و بی انضباطی ایجاد می‌کند. زمانی که فرزند طلاق هیچ حد و مرز رفتاری نداشته باشد، شانس بروز رفتارهای نامتعارف، بی نظمی و بی‌انضباطی افزایش پیدا می‌کند.
از جمله مشکلات رفتاری ناشی از طلاق که در کودکان بروز می‌کنند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
احساس خشم
نگرانی
غم
سردرگمی
 سرخوردگی

این احساسات در تمام افراد وجود دارد، اما کودکانی که فرزند طلاق محسوب می‌شوند چنین احساساتی را در سطوح بالاتر و به مراتب ناخوشایندتر تجربه می‌کنند.
زمانی که پدر و مادر از یکدیگر جدا می‌شوند، کودک در سنین پایین نمی‌تواند موقعیت‌ها را از نقطه نظر سایرین کاملاً واضح درک کند یا بفهمد. چون قسمتی از مغز که چنین فرآیند فکری را مدیریت می‌کند، کاملاً توسعه پیدا نکرده است. بنابراین روشن است که آن‌ها به مسئله تنها از منظر خود نگاه می‌کنند و به همین علت ممکن است رفتار نامنظم و نامتعارف داشته باشند.
این احتمال وجود دارد که کودک خانواده طلاق احساسات خود را به صورتی بیرون بروز دهد. زمانی که کودک شروع به بیرونی کردن احساسات خود می‌کند، ممکن است مشکلات زیر بروز کنند:
اختلالات سلوک
اقدام تکانشی
رفتار تخریبی


 
درگیری کودکان طلاق در بیرون از خانه
یکی از آثار مخرب طلاق بر کودکان از خانواده مطلقه درگیری بیشتر آن‌ها در خارج از منزل است. زمانی که کودک والدین بیولوژیکی خود را در قالب خانواده از دست می‌دهد، بیشتر درگیر درگیری در خارج از خانه خود می‌شود.
مشکلات روحی و روانی فرزندان طلاق یا دارای والدین معتاد
زمانیکه والدین از یکدیگر جدا می‌شوند، کودک بیشتر در معرض ابتلا به عارضه‌های روحی و روانی قرار می‌گیرد. گاهی برخی از کودکان بیش از دیگر گروه همسالان خود درگیر تاثیرات منفی طلاق می‌شوند. برخی از کودکان اثرات کوتاه مدت تجربه می‌کنند. در مقابل کودکانی هستند که به علت عدم دریافت حمایت عاطفی مناسب، مشکلات و اختلالات روحی روانی طولانی را تجربه خواهند کرد.
طبق مطالعات صورت گرفته، کودکان بین 7 تا 14 سال، 16 درصد بیشتر از سایر کودکان و نوجوانان در معرض ابتلا به مشکلات سلامت روان همچون اضطراب و افسردگی قرار دارند. گروهی از این اختلالات سلامت روان می‌توانند منجر به شکل‌گیری رفتارهای پرخطر در کودک شوند. فعالیت‌های جنسی محافظت نشده و سوء مصرف مواد از جمله اثرات مخرب اختلالات سلامت روان ناشی از طلاق و اعتیاد والدین محسوب می‌شوند.
نتیجه گیری
طلاق پروسه‌ای زمانبر و همراه با اثرات منفی است. ضمن اینکه مرد و زن در طول فرآیند طلاق اثرات منفی متعددی را تجربه می‌کنند، ناخواسته فرزندان خود را هم به این میدان وارد خواهند کرد. کودکان بیش از دیگر گروه‌های سنی فشارهای منفی ناشی از طلاق والدین را متحمل می‌شوند، چراکه اغلب آن‌ها شناخت و درک روشنی از دلایل طلاق والدین خود ندارند. از جمله اثرات منفی طلاق بر کودکان می‌توان تمایل به سوء مصرف مواد مخدر، فعالیت‌های جنسی پرخطر، پرخاشگری و ابتلا به عارضه‌های روحی روانی را نام برد.