

یکی از مباحث مهم در حوزه کودک و نوجوان، مسئله تفاوتهای رشدی در دختران و پسران است. بیشتر والدینی که تجربه دختردار و پسردار شدن را دارند، عنوان میکنند تفاوتهای بزرگی بین رشد دختر و پسر وجود دارد. برخی نقاط قوت رشد دخترانه را بیشتر میدانند و برخی نقاط قوت پسرانه را پررنگتر میبینند. به هر صورت حقیقت این است که از نظر جنسیتی پسران و دختران فرآیند رشدی متمایز از هم را تجربه میکنند. منظور از تفاوتهای بین دختران و پسران در اینجا تنها علائق آنها نیست. چه بسا بسیاری از دختران با وجود علاقمندی به آرایش کردن و پوشیدن لباسهای دخترانه به بازی کردن با اسباب بازیهای مرسوم پسرانه علاقه نشان دهند و همینطور بالعکس در پسران نیز چنین چیزهایی دیده میشود.
بهطور کلی دخترها و پسرها در بدو تولد همگی ذهنی پاک و مانند لوح سفید دارند. اما از طرفی تفاوتهای جنسیتی را به همراه خود دارند. با در نظر گرفتن اینکه کودکان بستری برای پذیرش دادهها و آموزشهای ما هستند، بنابراین میتوان با آموزشهای درست به رشد ویژگیهای منحصربفرد آنها کمک کرد. در این بخش به تفاوتهای رشدی در دختران و پسران اشاره خواهیم کرد.
چه تفاوتهایی بین رشد دختر و پسر وجود دارد؟
همانطور که در مقدمه اشاره کردیم تفاوتهایی میان رشد دختران و پسران وجود دارد. جالب است بدانید که در این مورد خاص تاکنون تحقیقات و مطالعات زیادی صورت گرفته تا محققان بتوانند به راز علت این تفاوتها در دختران و پسران پی ببرند. در این مطالعات فاکتورهای زیر مورد بررسی و مطالعه قرار میگیرند:
- تفاوتهای ژنتیکی
- تفاوتهای هورمونی
- ساختار شیمیایی مغز در پسران و دختران
اما اگر بخواهیم به مهمترین این موارد اشاره کنیم، اصلیترینشان تفاوتهای ژنتیکی افراد است! آگاهی یافتن از چنین اطلاعاتی شاید غیرضروری به نظر برسد، اما اگر قرار است در آینده مجدداً صاحب فرزند شوید، بنابراین حتماً نیاز به دانستن تفاوتهای رشدی بین دختران و پسران خواهید داشت.
تفاوتهای رشدی فرزند دختر و پسر
فرزندان ما چه دختر و چه پسر سرعت رشد نسبتاً یکسان و البته کُندی از دوره کودکی تا بلوغ دارند. به عبارت دیگر اگر بخواهیم در این مورد روشنتر توضیح دهیم، از سنین کودکی تا رسیدن به سن بلوغ دختران و پسران تفاوت فاحشی نسبت به یکدیگر از حیث رشد جسمی ندارند. اما با شروع دوره نوجوانی این رویه دیگر مثل کودکی پابرجا نیست!
در واقع کودکان دختر و پسر از زمانی که وارد دوره نوجوانی میشوند، تفاوتهای رشدیشان به چشم میآید و ملموستر است. دختران در دوره نوجوانی نسبت به پسران سرعت رشد بیشتری دارند. در مقابل پسران در نوجوانی پروسه رشد نسبتاً کُندتری دارند. آنها پس از اینکه چند سال از نوجوانی سپری میشود، به سرعت رشد میکنند.
یکی از نکات جالب توجه در خصوص تفاوت رشد فیزیکی بین دختران و پسران سبقت گرفتن رشد پسران از دختران است. اگر دارای فرزند دختر و پسر کودک باشید تنها چند سال پس از ورود آنها به دوره نوجوانی این پدیده را به چشم خواهید دید. پسران نوجوان زمانی که وارد مرحله رشد میشوند، در مدت زمانی کوتاه نسبت به خواهر همسال و حتی بزرگتر خود پیشی میگیرند.در ادامه بیشتر در خصوص تفاوتهای رشد دختران و پسران صحبت خواهیم کرد و اطلاعات خوبی درمورد تکامل کودکان دختر و پسر در اختیار شما قرار میدهیم.
تفاوت رشدی دختران و پسران در زمینه تکامل مهارتهای حرکتی
یکی از مهمترین تفاوتها بین دختران و پسران، تفاوت در تکامل مهارتهای حرکتی است. پسران نسبت به دختران خیلی زودتر مهارتهای حرکتی همچون پریدن از موانع و دویدن را یاد میگیرند. در مقابل اگر بخواهیم سرعت مهارت آموزی در زمینه نوشتن و قلم بدست گرفتن این دو را مقایسه کنیم، سرعت دختران بیشتر از پسران است. بهدلیل همین تفاوت است که دختران نسبت به پسران زودتر میتوانند مهارتهایی همچون کاردستی درست کردن، نقاشی کشیدن و رنگ آمیزی را یاد بگیرند.
تحقیقات و مطالعات انجام گرفته حاکی از این هستند که حرکات فیزیکی پسران نسبت به دختران خشنتر است و همچنین بیشتر دیده میشود که آنها در تصمیمگیری کردن و عمل به تصمیمات خود نسبت به دختران بیشتر بدون فکر از خود واکنش بروز میدهند. البته این معنای ریسک پذیری بیشتر پسران است!
پسران زمانی که ریسک میکنند، بخش لذت در مغزشان بیشتر تحریک میشود. دختران نیز روحیه ریسک پذیری دارند، اما به هرحال پسران در این مورد امتیاز بیشتری میگیرند.
تفاوت دختران و پسران در زمان یادگیری استفاده از سرویس بهداشتی
دختران نسبت به پسران بسیار زودتر از لحاظ انجام امور مرتبط با رعایت بهداشت فردی مستقل میشوند. خیلی روشن نیست که چرا چنین تفاوتی بین دختران و پسران وجود دارد، اما محققین دو عامل تفاوتهای اجتماعی و فیزیکی را در اینباره موثر میدانند. از این رو میبینیم که شب ادراری در پسران در مقایسه با دختران بیشتر است.
تفاوت دختران و پسران در کسب مهارتهای کلامی
اگر دقت کرده باشید متوجه شدید دختران خیلی زودتر از پسران شروع به حرف زدن میکنند و همچنین نسبت به پسران در سخنوری روانتر هستند. مطالعات نشان میدهند که ژنها و هورمونها مرتبط با جنسیت دلیل اصلی بروز واکنشهای متفاوتی هستند، که در مغز دختران و پسران ایجاد میشوند.
پسران در مقایسه با دختران خیلی دیرتر لب به حرف زدن باز میکنند. همچنین آنها در مقایسه با جنس مخالف خود دایره لغوی کوچکتری دارند. دیگر نکته جالب توجه در خصوص تفاوت مهارتهای کلامی بین دختران و پسران، مسئله درک قویتر دختران از علائم غیر کلامی است. دختران نسبت به پسران خیلی سریعتر از نحوه بیان کلمات و تن صدای آنها منظورشان را میفهمند.
به همین علت است که میبینیم دختران نسبت به پسران خیلی زودتر میتوانند با سایرین ارتباط بگیرند. چراکه با کسب مهارت چگونه استفاده کردن از کلمات و علائم غیرکلامی خیلی سریع احساس خود را به طرف مقابل منتقل میکنند.
تفاوت دختران و پسران از نظر بلوغ
همانطور که همه ما میدانیم دختران به لحاظ سنی خیلی زودتر از پسران به بلوغ میرسند. این قاعده درمورد بلوغ فیزیکی و جنسی نیز صادق است. اولین نشانههای بلوغ در دختران از سنین 8 تا 13 پدیدار میشوند. این استثنا را هم در نظر بگیرید که برخی از دختران پیش از سن 8 سالگی به بلوغ میرسند. از این نوع بلوغ تحت عنوان بلوغ زودرس یاد میشود.