تنها ماندن کودکان در خانه برای بسیاری از والدین تبدیل به یک معضل بزرگ شده است. آن‌ها به دلایل گوناگون که مهم‌ترینشان مشغله‌های کاری است، قادر به همراه داشتن فرزندشان در کنار خود نیستند؛ همچنین نمی‌توانند تمام مسئولیت‌ها و نقش‌های خود را به‌‌علت حضور کودک در خانه به منزل منتقل کنند. به‌همین علت است که آن‌ها دنبال پاسخ این سوال هستند: از چه زمانی کودک می‌تواند در خانه تنها بماند؟ نخست باید در این خصوص به شما بگوییم که حتی اگر فکر می‌کنید فرزندتان برای تنها ماندن در خانه آماده است، بدون رضایت او این کار را انجام ندهید. در حقیقت تنها زمانی می‌توانید این تصمیم را اجرایی کنید که خود او نیز موافقت کند. تنها ماندن کودک در خانه قطعاً راه حل آخری است که والدین گاهی به ناچار تن به آن می‌دهند، اما خب گاهی اجتناب از آن غیرممکن می‌شود. با در نظر گرفتن و رعایت برخی قواعد و نکات می‌توانید برای ساعاتی فرزندتان را در خانه تنها بگذارید. اما یادتان باشد که برای شروع این کار باید حتماً برنامه ریزی کنید. در این بخش به مسائل مرتبط با تنها ماندن کودک در خانه اشاره خواهیم کرد.
از چه سنی کودک من در خانه تنها می‌تواند بماند؟
یکی از مهم‌ترین بخش‌های مبحث تنها ماندن کودک در خانه در غیاب والدین، مسئله سن او است. اغلب والدین در مواجهه با این موقعیت اولین سوالشان این است که از چه سنی می‌توانند کودک خود را در منزل تنها بگذارند؟ کارشناسان کودک معتقدند والدین به‌طور معمول می‌توانند از سنین بالاتر از 8 سالگی اجازه دهند فرزندنشان ساعاتی را در منزل تنها بماند. البته گروهی از کارشناسان نیز این نظر را رد می‌کنند و سن مناسب برای شروع تنها ماندن کودک در منزل را سنین 10 تا 12 سالگی عنوان می‌کنند.
اگر بخواهیم از این دو نظر به نتیجه مطلوبی برسیم، باید بگوییم که در صورتیکه فرزند شما کمتر از 8 تا 10 سال سن دارد، تنها گذاشتن او در خانه اصلاً درست و عقلانی نیست. اما اگر فرزند شما در این رده سنی قرار دارد، بهتر است دیگر شرایط را مورد بررسی قرار دهید.
تهدیدات جسمانی ناشی از تنها گذاشتن کودک در منزل
یکی از نگرانی‌های بزرگ والدین در خصوص تنها گذاشتن کودک در منزل، مسئله تهدیدات احتمالی است که شاید برای فرزندشان رخ دهد. طبیعتاً با توجه به سن کودک شما نمی‌توانید تضمین کنید در طول مدتی که در خانه نیستید هیچ اتفاقی برایش نیافتد و از همه مهم‌تر دچار آسیب جسمی نشود.
علت قوت گرفتن این نگرانی، پتانسیل بیشتر کودکان برای انجام کارهای خطر آفرین در غیاب والدین است. ممکن است در ساعاتی که پدر و مادر در خانه حضور ندارند، کودک به سراغ رفتارها و اعمال تهدیدآمیز برود. از جمله رفتارهای خطرزا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
روشن کردن آتش
کار با لوازم برقی
پریدن از ارتفاعات داخل منزل (اپن، میز، صندلی)
خوردن ترکیبات و مواد شیمیایی مثل شوینده‌ها و داروها
همچنین باید این را در نظر داشت که کودک چه از نظر عقلی و چه از نظر جسمانی نسبت به یک بزرگسال ضعیف‌تر است. بنابراین در صورتیکه در یک موقعیت تهدیدآمیز قرار بگیرد، نمی‌تواند راه چاره برای برطرف کردن و یا مقابله با آن پیدا کند. پس این احتمال قوت می‌گیرد که کودک در خطری که در منزل تنها مانده دچار آسیب شدید و حتی جبران ناپذیر شود.
امنیت جسمانی کودکانی که در خانه تنها میمانند
مسئله امنیت جانی کودکانی که در خانه تنها میمانند، همانطور که در بالا اشاره کردیم بسیار مهم است و نباید درمورد آن سهل انگاری کنیم. در این خصوص چند توصیه به والدین داریم:
ترکیبات خطرناک را در دسترس کودک قرار ندهید
اگر فرزندتان ساعاتی از روز را در منزل تنها میماند، دقت کنید ترکیبات خطرناک را در دسترس او قرار ندهید. مواد آتش زا، داروها و شوینده‌ها در این دسته قرار می‌گیرند.
کودک را در منزل حبس نکنید
این یک اشتباه رایج بین بسیاری از والدینی است که ساعاتی از روز کودکشان در منزل تنها میماند. درست است که بستن در روی کودک می‌تواند از ورود غریبه به منزل و همچنین برعکس خروج کودک از منزل جلوگیری کند. اما باید در نظر داشته باشید که خطرات احتمالی در خانه وجود دارند و اگر بروز کنند، فرزند شما راه گریزی نخواهد داشت.
در موقعیت‌های تهدیدآمیز همچون آتش سوزی و صدمه دیدن، فرزند شما باید بتواند راهی برای خروج از منزل و کمک گرفتن از دیگران داشته باشد. پس بجای قفل کردن در منزل به فکر راه حل عقلانی‌تر باشید.
کمک‌های اولیه را به او یاد دهید
یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید انجام دهید، آموزش کمک‌های اولیه و چگونه محافظت کردن از خود در برابر تهدیدات به فرزندتان است. حتی اگر کودک خود را در منزل تنها نمی‌گذارید، آموزش کمک‌های اولیه برای او ضروریست.
آیا کودک تنها در منزل دچار آسیب روانی می‌شود؟
یکی از بزرگترین مشکلاتی که ممکن است برای کودکان بوجود آید، آسیب‌های روانی ناشی از تنها ماندن در منزل است. همانطور که در ابتدا مطلب نیز اشاره کردیم نباید بدون رضایت و آمادگی فرزندتان اقدام به تنها گذاشتن او در خانه کنید. در صورتی که فرزند خردسال شما ترس از تنهایی دارد این مسئله را جدی بگیرید و اصلاً بر تصمیم خود پافشاری نکنید.
کودکانی که فوبیای تنها ماندن دارند، در ساعات تنهایی در منزل تجربیات سختی خواهند داشت و طبیعتاً آسیب‌های روانی زیادی را متحمل می‌شوند. اگر از پیش فرزند خود را درمورد تنها ماندن در خانه آماده نکردید، مطمئن باشید شما را نسبت به خود بی‌توجه تلقی می‌کند. همچنین اگر کودک شما محصل است پس از مدرسه و رسیدن به منزل اگر حضور شما را احساس نکند، درگیر احساس تنهایی خواهد شد.
اغلب کودکان علاقه شدیدی دارند بلافاصله پس از رسیدن به منزل آنچه که در طول روز اتفاق افتاده را برای والدین خود تعریف کنند. همچنین آن‌ها نیاز دارند اتفاقات ناخوشایند و مشکلات بروز کرده در ساعات تحصیل را با والدین خود در میان بگذارند. بنابراین در نبود والدین احساس تنهایی کرده و فرصت بروز احساسات خود را از دست می‌دهند.
مقابله با آسیب‌های روانی تنها ماندن کودک در منزل
حال اگر مجبور بودید و به هر دلیلی کودک شما هم مجاب شد ساعاتی را در خانه تنها بماند، باید چکار کنید؟ برای اینکه آسیب‌های روانی گفته شده در فرزند شما پدیدار نشوند، لازم است شما در زمان‌های دیگر به قدر کافی در کنارش باشید.
در ساعاتی که در خانه هستید، زمان مشخص و البته کافی را برای گوش دادن به حرف‌های او صرف کنید. البته یادتان باشد که در این بازه زمانی تمام توجه خود را به او معطوف کنید و سرگرم فیلم دیدن یا مطالعه نشوید. چراکه در غیر اینصورت احساس هم صحبتی از سر اکراه را در او زنده کرده و آسیب روانی دیگری به او وارد خواهید کرد.
چگونه بفهمم کودک من اضطراب جدایی دارد؟
اضطراب جدایی به این معناست که کودک شدیداً به حضور والدین خود وابستگی دارد و در نبود آن‌ها حتی برای لحظاتی کوتاه دچار اضطراب و ترس می‌شود. اگر فرزند شما علائم زیر را دارد، لازم است برای مقابله و کنترل اضطراب جدایی با کارشناس کودک در ارتباط باشید:
در طول ساعات خواب کابوس‌های تکراری با موضوع جدایی می‌بیند.
هنگام زمان جدایی مرتباً از سردرد، دل درد و حالت تهوع شکایت می‌کند.
با توجه به سطح رشد نسبت به جدایی از خانه و والدین اضطراب افراطی دارد.
از مدرسه رفتن امتناع می‌کند.
از حضور در مکان‌های مختلف و امن بدون حضور شما امتناع می‌کند.
درمورد اینکه ممکن است شما را از دست بدهد، همیشه احساس نگرانی و ترس پایدار دارد.
از تنها ماندن در خانه میترسد.
از خوابیدن در خانه بدون حضور شما امتناع می‌کند.
کودکی که می‌تواند در خانه تنها بماند
از زمانی که کودک شما اعتماد به نفس کافی و همچنین استقلال لازم را از خود نشان دهد، برای تنها ماندن در منزل آمادگی دارد. اگر او می‌تواند خواسته‌های خود را بیان کند، احساسات خود را با شما در میان می‌گذارد، مهارت‌های کلامی و تصمیم‌گیری خوبی دارد و با شما احساس صمیمیت زیادی می‌کند، می‌توانید به تدریج او را برای تنها ماندن چند ساعته در خانه آماده کنید.
جمع بندی
تنها ماندن کودکان در خانه یکی از مباحث مهم در حوزه کودکان و نوجوان بشمار می‌رود. بسیاری از کودکان از تنها ماندن در خانه هراس دارند و تا زمانی که به پذیرش این موضوع نرسند نباید والدین اقدام به انجام آن کنند. برخی از کودکان درگیر به اضطراب جدایی هستند، که نیاز است برای کنترل و مهار این وضعیت والدین مهارت‌های کاهش اضطراب در کودک را بیاموزند و با مشاور کودک نیز در ارتباط باشند.
ارسال نظر