بدون شک، یکی از حساس ترین و ضعیف ترین اقشار جامعه، کودکان هستند. آن ها به دلیل نداشتن دانایی و خرد کافی، و همچنین عدم دارا بودن توانایی جسمی زیاد، توانایی حفاظت کامل از خود را نداشته و نیازمند حمایت بزرگسالان، و به خصوص والدین خود هستند.

اگر پدر و مادر، و یا قیم فرزند، در این مسیر کوتاهی به خرج دهند و یا اینکه نسبت به فرزند خود مسئولیت پذیر نباشند، احتمال به وجود آمدن مشکلات و ضربات زیادی به کودک وجود دارد. یکی از بدترین و خطرناک ترین ضربات و شوک هایی که می تواند به کودک وارد شده و تا زمان هایی بسیار طولانی تاثیرات مخرب خود را بر روی کودک بگذارد، سوء استفاده جنسی از کودک و یا کودک آزاری است. امروزه کودک آزاری به یکی از معضلات بزرگ در اجتماع تبدیل شده است که همه جوامع، چه پيشرفته و چه در حال توسعه، را در بر گرفته است و آثار کوتاه مدت و بلند مدت متعددی برای کودک به جا می گذارد.

از آن جایی که هیچ یک از ما به هیچ وجه دوست نداریم این اتفاق برای هیچ کسی در جامعه بیوفتد، در این مقاله قصد داریم تا به طور مفصل و کامل در مورد این معضل خطرناک در جامعه بیشتر صحبت کنیم و آگاهی شما خانواده های عزیز را نسبت به این موضوع افزایش دهیم.

منظور از سوء استفاده جنسی کودکان چیست؟

با توجه به اینکه کودکان هنوز نمی توانند خوب را از بد تخشیص دهند، سو استفاده جنسی از کودکان به معنای هرگونه تلاش کامل یا ناقص برای داشتن لمس جنسی، فعالیت جنسی و یا سوء استفاده جنسی از یک کودک توسط بزرگسال است. فرقی نمی کند که این بزرگسال چه کسی است، در هر صورتی این فعالیت به عنوان سوء استفاده جنسی تلقی می شود.

هم چنین انواع فحاشی، پورنوگرافی، تحریک آلت تناسلی، برهنه کردن آلت تناسلی و دادن مواد تحریک کننده جنسی نیز سوء استفاده جنسی از کودکان به حساب می آیند.

طبق آمار، کودکان دختر بیشتر از کودکان پسر در معرض سوء استفاده جنسی هستند.

علل فردی و اجتماعی بروز سوء استفاده جنسی در کودکان

دلایل و اثرات مخرب زیادی می توانند باعث بروز همچین اتفاقی شوند که مهم ترین آن ها عبارتند از:

  • کودک بی سرپرست: افراد شیاد معمولا به سراغ کودکانی می روند که تحت حمایت کمتری نسبت به دیگر افراد هستند و بنابراین کمتر می توانند از خود حفاظت کنند و تحت مراقبت پدر یا مادر باشند.
  • فرزندخواندگی: متاسفانه برخی از افرادی که کودکی را به فرزند خواندگی قبول می کنند، از صلاحیت های لازم برای نگه داری کودک برخوردار نیستند و به همین دلیل ممکن است تحت سوءاستفاده جنسی شکارچیان و این انگل هایی جامعه قرار گیرند. البته سازمان بهزیستی در این سال های اخیر بسیار تلاش می کند تا کودکان بی سرپرست را به دست کسانی بسپارد که شایستگی و زمان کافی برای نگه داری از کودکان را داشته و خودشان نیز افراد سالم و پاکی باشند.
  • کم توانی یا ناتوانی جسمی یا ذهنی: از آن جایی که والدین به سخن ها و یا رفتارهای کودکان ناتوان کمتر توجه می کنند، این کودکان معمولا بیشتر تحت حملات سوء جنسی قرار می گیرند. همچنین، کودکانی که ناتوانی جسمی و یا ذهنی دارند، توان مقاومت کمتری در برابر حملات فرد شیاد را دارند و نمی توانند از دست فرد فرار کنند.
  • فقر
  • جنگ: یکی از خانمان سوز ترین اتفاقاتی که می تواند برای کودکان و بزرگسالان رخ دهد، جنگ است. جنگ باعث می شود تا برخی از خانواده ها کاملا منهدم شوند و یا فقط کودک خانواده سالم بماند که همین امر نیز می تواند باعث افزایش آمار سوء استفاده های جنسی گردد.
  • تک والد بودن کودک: از نظر ریاضیاتی و آماری، هنگامی که به جای دو والد، یک والد بر فعالیت های کودک نظارت داشته باشد و فقط یک والد مسئولیت حفاظت از کودک را به عهده داشته باشد، احتمال ضعف در این حمایت ها وجود داشته و انگلان جامعه نیز به دنبال سوء استفاده از این موقعیت ها هستند. البته این بدان معنا نیست که تک والدی لزوما باعث این مشکلات می شود چرا که بسیاری از خانواده ها هستند که با وجود فوت پدر خانواده، مادر خانواده همیشه سعی می کند تا به طور کامل جای پدر را برای فرزندان پر کرده و یا در این مسیر از اقوام نیز کمک بگیرد.
  • اعتیاد والدین: طبیعتا والدینی که نتوانند خودشان را در برابر اعتیاد مقاوم سازند، توانایی زیادی برای کنترل فرزندان خود نداشته و بنابراین فرزند آن ها نیز بیشتر در معرض این حملات گرگ های خیابان قرار می گیرد.

عواقب و اثرات سوء استفاده جنسی بر روی کودک

بدون شک این اتفاق ناگوار بر روی افکار و رفتار های کودک تاثیرات بسیار مخربی خواهد گذاشت و میزان این تخریب نیز بستگی به شدت و ضعف واقعه و روحیه کودک دارد. مهم ترین و متداول ترین اختلال هایی که می تواند در کودک رخ دهد شامل موارد زیر است:

  1. کابوس های مکرر
  2. عدم انجام فعالیت های کودکانه
  3. صحبت نکردن
  4. گوشه گیری و انزوا
  5. شب ادراری
  6. اختلال در غذا خوردن
  7. افسردگی
  8. مشکل اعتماد کردن به دیگران
  9. دوری از اجتماع
  10. استرس و اضطراب بیش از اندازه
  11. اختلال در خواب
  12. کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس
  13. عصبانیت بیش از اندازه
  14. دوری از هرگونه فعالیت جنسی
  15. دچار شدن به بیماری و اختلالات جنسی (بسیاری از افراد خود نیز به انجام اعمال جنسی علیه کودکان روی می آورند)

راهکار های جلوگیری از مورد سوء استفاده قرار گرفتن کودک

مهم ترین و اصلی ترین بخش مقاله همین بخش است. از آن جایی که هیچ کدام از ما دوست نداریم تا فرزند شما دچار مشکلات نام برده در بالاتر شود، پیشنهاد می کنیم موارد زیر را برای محافظت از فرزند خود در نظر داشته باشید:

  1. در زندگی فرزند خود نقش مهمی داشته باشید و او را با فعالیت هایش تنها نگذارید. بگذارید او بداند که همیشه فردی در کنار او هست که در هر شرایطی به او کمک می کند.
  2. افراد جدید و یا حتی قدیمی را که در زندگی شما وارد می شوند را کاملا بشناسید. سعی کنید قبل از معرفی کردن او به فرزند خود از سلامت روانی فرد مورد آشنایی اطمینان داشته باشید.
  3. اگر از پرستار بچه یا مربی خصوصی استفاده می کنید حتما با دقت آن هارا انتخاب کنید و یا حتی اگر می توانید آن ها را تحت نظارت دوربین قرار دهید.
  4. به سیگنال هایی که خبر از تجاوز جنسی یا سوء استفاده جنسی از کودکان می دهند دقت کنید و اگر آن را در کودک مشاهده نمودید بی توجه از آن عبور نکنید و سریعا مورد پیگیری قرار دهید. این پیگیری ها میتواند توسط مراکز قضایی نیز صورت گیرد.
  5. طوری با فرزند خود دوست باشید که او نیز با شما رو راست باشد و همه اتفاقات روزمره اش را برایتان تعریف کند.
  6. در مورد ممنوعیت ها با او صحبت کنید و اجازه بدهید که بداند هیچکس حق لمس بدن او را ندارد. به او یاد دهید که شکلات یا جسمی را از افراد غریبه نگیرد.
  7. در دسترس فرزندان خود باشید و اجازه بدهید که کودکان شما بدانند که شما در کنارشان هستید و در صورت بروز هر گونه مشکل می توانند به شما اعتماد کنند و حرف بزنند.
  8. به آن ها اطمینان دهید که از صحبت با شما به دردسر نمی افتند. برخی از والدین به خاطر کوچک ترین مسائل با فرزندان خود تند صحبت می کنند حتی زمانی که فرزندان واقعا تقصیر کار نیستند. همین موضوع باعث می شود که اگر مشکلی مانند تجاوز جنسی یا سوء استفاده جنسی از کودکان رخ دهد ، به پدر و مادر خود حرفی نزنند.
  9. از مشاور و یا روان کاو کمک بگیرید. اگر احساس می کنید فرزند شما در حال مخفی کردن چیزی از شماست و شما نمی توانید از او اطلاعات بگیرید، این موضوع را با یک روان شناس و یا روان کاو متخصص در میان بگذارید تا آن ها با روش ها و ترفند های خود به بررسی کودک شما بپردازند.

کلام آخر

یکی از مخرب ترین و خطرناک ترین اتفاقاتی که می تواند برای یک کودک رخ دهد، مورد تجاوز و یا سوءاستفاده جنسی قرار گرفتن است. امیدواریم با کمک این مقاله توانسته باشیم شما را در آماده کردن محیطی سالم برای فرزند خود بیشتر راهنمایی کنیم.