چگونه با فرزند نوجوانم رفتار کنم؟
اگر این مقاله را مطالعه می‌کنید احتمالاً در پی یافتن راه حلی برای سازش با فرزند نوجوانتان هستید. این مشکل مختص شما نیست و بسیاری از والدین نمیدانند چگونه با فرزند نوجوان خود رفتار کنند. نوجوانی برهه‌ای فوق‌العاده حساس در زندگی هر شخص است و تحولات مهمی همچون بلوغ، هویت یابی و استقلال طلبی را در خود جای می‌دهد. اکثر والدین در برخورد با فرزندان نوجوان خود دچار اشتباهات رایجی می‌شوند. از جمله اشتباهات رایج والدین ایجاد محدودیت‌های زیاد، تحقیر فرزند و دوستان او و همچنین نظارت مستقیم بر فرزند نوجوان است؛ این قبیل اشتباهات سبب بروز آسیب‌های جدی در شخصیت نوجوان شده و بر آینده او کاملاً تاثیرگذار خواهند بود. در این بخش قصد داریم با چند توصیه کلیدی به شما بگوییم که چگونه درست با فرزند نوجوان خود رفتار کنید.
کدام رفتار من با فرزندم درست است؟
بهترین الگوی رفتاری والدین با فرزند نوجوان، الگوی رفتاری است که مطابق با ویژگی‌های دوره نوجوانی و بلوغ باشد. نوجوانی دوره‌ای فوق‌العاده حساس است که در آن بخش عمده‌ای از شخصیت فرد شکل می‌گیرد. آنچه در دوره نوجوانی و بلوغ فرزند شما اتفاق می‌افتد مستقیماً و یا تا حدود زیادی بر آینده او تاثیر خواهد گذاشت. با این وصف والدین باید بدانند آنچه که در قالب رفتار خوب و بد در مواجهه با فرزند خود بروز می‌دهند، در شکل گیری شخصیت او موثر خواهد بود. جالب است بدانید که بخشی عمده‌ای از همین الگوی رفتاری را او در جوانی و بزرگسالی در مواجهه با دیگران از خود نشان می‌دهد. بنابراین آن‌ها لوح‌های سفیدی هستند که از شما یاد می‌گیرند.
ارتباط رفتارهای اشتباه والدین و کاهش عزت نفس نوجوانان
عزت نفس و اعتماد به نفس به معنای اعتماد داشتن به خود و توانایی‌ها و همچنین خود ارزشمند پنداری است. والدین با نوع رفتارهایی که از خود بروز می‌دهند می‌توانند این احساس ارزشمندی را در فرزند نوجوان پرورش دهند و یا برعکس این روحیه را تضعیف کنند. نوجوان با عزت نفس کافی در آینده تبدیل به جوان و بزرگسالی مستقل‌تر و موفق‌تر می‌شود.
چند توصیه برای رفتار والدین با نوجوانان
اگر فرزند شما وارد دوره نوجوانی شده و یا در حال ورود به این دوره است، توصیه می‌کنیم نکاتی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم را به دقت مطالعه کنید و در نوع رفتار خود با فرزندتان دقت و توجه بیشتری بخرج دهید.
فرزندتان را درک کنید.
یکی از مهم‌ترین نکات در خصوص رفتار صحیح با فرزند نوجوان درک اوست. اغلب والدین توجهی به احساسات فرزند نوجوان نداشته و تلاش می‌کنند آنچه به تصور خودشان صلاح زندگی اوست را تحمیل کنند.
لازم است شما احساسات فرزندتان را درک کنید.
برای حل مشکلات زندگی‌اش با او همدلی کنید و نگاه سرزنش آمیز نداشته باشید.
نوجوان سعی می‌کند با حرف زدن و به چالش کشیدن والدین استقلال طلبی خود را اعلام کند، در این مورد جبهه نگیرید.
بجای ناراحت و عصبانی شدن با او درباره احساساتش صحبت کنید.
فرزند نوجوانتان را تحسین کنید.
این اشتباه بزرگ را ممکن است شما بارها دیده باشید که والدین نمی‌توانند خشم خود از اشتباه فرزند را در مقابل سایرین مخفی کنند. سرزنش کردن نوجوان جلوی دیگران ضربه بزرگی به عزت نفس او وارد کرده و احساس امنیت را از او می‌گیرد. تلاش کنید به هر بهانه‌ای اگر رفتار صحیحی از او میبینید جلوی اطرافیان از او تعریف و تمجید کنید. همیشه نقاط قوتش را مورد تحسین قرار دهید و به دیگران بگویید که از داشتن چنین فرزندی خوشحال هستید. البته این رویه را در خلوت خانوادگی هم ادامه دهید و از بازگو کردن نقاط مثبت رفتاری و شخصیتی او غافل نشوید. در اینصورت این پیام به او میرسد که رفتارهای درستش را مبینید و قدردان خوبی‌هایش هستید.
احساسات خود را به فرزندتان نشان دهید.
نوجوانان دوره‌ای بسیار حساس از زندگی خود را طی می‌کنند و با بحران‌های عاطفی گوناگونی روبرو خواهند شد. آن‌ها در این دوره حتی بیش از کودکی نیاز دارند مورد توجه قرار بگیرند، دوست داشته شوند و ابراز احساسات والدین خود را ببینند و لمس کنند. برای افزایش عزت نفس و احساس ارزشمندی لازم است که مرتباً به فرزند نوجوانتان یادآوری کنید دوستش دارید. به او یادآوری کنید که وجودش در زندگی شما چقدر موثر و با ارزش است.
با فرزند خود وقت بگذرانید.
با وجود اینکه فرزند شما در نوجوانی بیشتر تمایل دارد با همسالان و دوستان خود وقت بگذراند، اما همچنان به شما وابستگی و دلبستگی دارد. بنابراین لازم است روزانه و هفتگی زمانی را برای کنار او بودن در نظر بگیرید. لازم است هر زمان که فرصت مناسبی فراهم شد با او صحبت کنید. هر وقت که می‌توانید فعالیت‌هایی را با هم انجام دهید. بعنوان مثال با هم آشپزی کنید، فیلم ببینید و یا گردش بروید. این فعالیت‌ها شاید به ظاهر کوچک باشند اما تاثیر چشمگیری در شکل گیری شخصیت او خواهند داشت. همچنین با وقت گذراندن کنار فرزندتان و نشان دادن این تمایل، احساس ارزشمندی و عزت نفس را در او تقویت می‌کنید.
با پاداش دادن نقاط قوت فرزندتان را تقویت کنید.
لازم است در مواجهه با فرزند نوجوان خود زیرکانه رفتار و عمل کنید. بیشتر نوجوانان به نوعی تصور منفی را در ذهن پرورش می‌دهند که ممکن است با انجام هر عمل مورد سرزنش و تنبیه والدین قرار بگیرند. اما لازم است والدین ذکاوت و زیرکی نشان داده و اصلاً تنبیه و سرزنش را در گزینه‌های اول خود قرار ندهند.
تنبیه و پرخاشگری در مقابل رفتار و عمل نادرست فرزند تنها عامل ایجاد شکاف عمیق بین فرزند نوجوان و پدر و مادر خواهد بود. بهترین کار این است که نقاط قوت و رفتارهای صحیح او را در سطح بالاتری قرار دهید و به آن‌ها پاداش دهید. با تقویت نقاط قوت به تدریج ضعف‌ها و رفتارهای غلط او کاهش پیدا می‌کنند.
به عنوان مثال اگر در درسی ضعیف است، بخاطر این ضعف محدودیت برای او ایجاد نکنید. در مقابل به او بگویید که پیشرفت در این درس پاداش خوبی به همراه دارد. یا در حالت دیگر می‌توانید بدون بازگو کردن نوع پاداش بعد از انجام یک فعالیت مثبت به او پاداش بدهید، مثلاً موزه رفتن، سینما رفتن یا ترتیب دادن مهمانی برای بودن او کنار دوستانش.
شنونده و مشاور فرزندتان باشید.
اغلب والدین بخصوص آن‌هایی که شاغل هستند، تلاشی برای شنیدن حرف‌های فرزند خود نمی‌کنند. زیاد پیش می‌آید که به اقتضای سن فرزند نوجوان شما بخواهد آنچه که در طول روز رخ داده را برایتان تعریف کند. گاهی او قصد داد با صحبت کردن درمورد اتفاقات روزانه نظر شما را جویا شود و از شما مشورت بگیرد، بنابراین این فرصت خوب را از دست ندهید.
مهارت خوب گوش دادن را در خود تقویت کنید. به فرزندتان نشان دهید که تمام حواس شما به اوست و می‌توانید مشاور خوبی برایش باشید. عدم انتقال این پیام و احساس می‌تواند مسیر را کاملاً برعکس کند. زمانی که فرزند متوجه شود والدین نمی‌توانند شنونده خوبی برای حرف‌های او باشند، سعی می‌کند مشکلات و صحبت‌های خود را با فرد دیگری که شاید چندان مناسب نباشد در میان بگذارد.
آنچه که میخواهید را به او تحمیل نکنید.
اگر جزو والدینی هستید که مدام امر و نهی می‌کنند، بهتر است همین حالا این مسیر را تغییر دهید. هیچ کسی از امر و نهی خوشش نمی‌آید. نوجوانان به شدت نسبت به امر و نهی حساس هستند و در مقابل آن جبهه می‌گیرند. اگر خواسته‌ای دارید، آن را بصورت سوالی مطرح کنید و از تحمیل کردن تقاضای خود خودداری کنید. با مطرح کردن خواسته خود بصورت سوالی قدرت تصمیم گیری را در اختیار او قرار می‌دهید و احتمال پذیرش را در فرزندتان تقویت می‌کنید.
نتیجه گیری
نوجوانی دوره‌ای حساس از زندگی هر فرد است و بخش عمده‌ای از شخصیت افراد در این دوره شکل می‌گیرد. والدین با رعایت چند توصیه تخصصی و پرهیز از بروز رفتارهای نادرست می‌توانند در شکل گیری درست شخصیت فرزند خود تاثیرگذار باشند. از جمله رفتارهای صحیحی که والدین باید با نوجوان خود داشته باشند، می‌توان به وقت گذراندن با فرزند، ابراز علاقه کردن، صحبت کردن و تعریف و تمجید کردن از او در مقابل دیگران اشاره کرد.
ارسال نظر